Vietnam’da araç kiralamak, ülkeyi özgürce keşfetmek isteyen gezginler için pratik ve keyifli bir ulaşım seçeneği sunar. Özellikle büyük şehirlerin dışında kalan doğal alanlara, sahil kasabalarına veya kırsal bölgelere seyahat etmek isteyenler için araç kiralama, esneklik ve konfor açısından önemli avantajlar sağlar. Ancak Vietnam’daki yol koşulları, trafik yapısı ve yasal düzenlemeler birçok ülkeye göre farklılık gösterebilir. Bu nedenle, araç kiralamadan önce dikkat edilmesi gereken temel kuralları ve yaygın uygulamaları bilmek oldukça önemlidir.
Yabancı sürücüler için geçerli olan ehliyet gerekliliklerinden, trafik sigortası kapsamına; kiralama sözleşmesindeki detaylardan, trafik cezaları ve ek hizmet ücretlerine kadar birçok konu kiralama sürecini doğrudan etkileyebilir. Ayrıca araçların teknik durumu, yakıt politikası, teslim alma ve iade prosedürleri gibi pratik detaylar da göz önünde bulundurulmalıdır. Güvenli ve sorunsuz bir sürüş deneyimi yaşamak için Vietnam’da araç kiralarken dikkat edilmesi gereken noktaları önceden araştırmak ve hazırlıklı olmak büyük önem taşır.
1. Vietnam’da araç kiralamak için uluslararası ehliyet gerekiyor mu?
Vietnam’da araç kiralamayı planlayan yabancı ziyaretçilerin, yasal olarak araç kullanabilmeleri için belirli ehliyet gerekliliklerini yerine getirmeleri gerekmektedir. Özellikle, 1968 Viyana Karayolu Trafiği Sözleşmesi’ne uygun olarak düzenlenmiş Uluslararası Sürücü Belgesi (IDP)‘ne sahip olmaları zorunludur. Bu belge, yalnızca sürücünün kendi ülkesinde, geçerli bir ehliyetle birlikte alınabilir ve Vietnam’da geçerli kabul edilir. Ancak, 1968 Sözleşmesi’ni imzalamamış ülkelerden gelen sürücüler için bu IDP geçerli olmayabilir. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkeler bu sözleşmeyi imzalamamıştır ve bu nedenle bu ülkelerden alınan IDP’ler Vietnam’da geçerli sayılmaz.
Vietnam’da geçerli bir IDP olmadan araç kullanmak ciddi yasal sonuçlar doğurabilir. Polis kontrollerinde geçerli belgeleri sunamayan sürücüler, yaklaşık 5 milyon VND (yaklaşık 200 €) para cezasına çarptırılabilir ve araçları 10-15 gün süreyle trafikten men edilebilir. Ayrıca, geçerli bir sürücü belgesi olmadan araç kullanmak, olası bir kaza durumunda seyahat sigortasının geçersiz sayılmasına neden olabilir. Bu nedenle, Vietnam’da araç kiralamayı düşünen ziyaretçilerin, seyahat öncesinde kendi ülkelerinden 1968 Sözleşmesi’ne uygun bir IDP almaları ve bu belgeyi yanlarında taşımaları önemle tavsiye edilir.
2. Yabancıların Vietnam’da araç kullanması yasal mı?
Vietnam’da yabancıların araç kullanması, belirli koşullar yerine getirildiği sürece yasaldır. Yabancı uyruklu kişiler, Vietnam’da araç kullanabilmek için geçerli bir uluslararası sürücü belgesine (IDP) ve kendi ülkelerinden aldıkları geçerli bir sürücü ehliyetine sahip olmalıdır. Ancak bu sadece 1968 Viyana Karayolu Trafiği Sözleşmesi’ne taraf olan ülkeler için geçerlidir. Bu sözleşmeye taraf olmayan ülkelerden gelen sürücüler, Vietnam’da doğrudan araç kullanamazlar ve bazı durumlarda Vietnam yerel ehliyeti almaları gerekebilir. Ayrıca motosiklet kullanmak isteyenlerin motosiklet ehliyeti sınıfına uygun belgeye sahip olmaları zorunludur.
Vietnam’daki trafik kuralları ve uygulamalar yabancı sürücüler için alışık olunan sistemlerden farklı olabilir. Trafik yoğunluğu, yol işaretlerinin eksikliği, motosikletlerin yaygınlığı ve sürüş tarzı yabancıların dikkat etmesi gereken unsurlar arasındadır. Bu nedenle yasal olarak izin alınmış olsa bile, Vietnam’da araç kullanmak ciddi dikkat ve yerel koşullara uyum gerektirir. Ayrıca, araç kiralayan firmalar genellikle sürücünün tüm belgelerinin geçerliliğini kontrol eder ve bu belgeler olmadan araç teslim etmeyebilir. Bu yüzden yasal durumu netleştirmek ve riskleri azaltmak adına sürüş öncesinde kapsamlı bir şekilde bilgi alınması önemlidir.
3. Araç kiralama ücretleri ne kadar? Fiyatlar günlüğe mi saatliğe mi hesaplanıyor?
Vietnam’da araç kiralama ücretleri, aracın tipi, kiralama süresi, şehir ve ek hizmetlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Genellikle otomatik vitesli, kompakt bir aracın günlük kiralama ücreti 30 ila 60 USD arasında değişmektedir. SUV veya daha lüks modeller için bu fiyat 80 USD ve üzerine çıkabilir. Motosiklet kiralamak isteyenler için ise günlük ücretler genellikle 5 ila 15 USD arasında seyretmektedir. Fiyatlara genellikle temel sigorta ve belirli bir kilometre sınırı dahildir; fazladan sürüş için ek ücret talep edilebilir.
Araç kiralama süresi Vietnam’da genellikle günlük bazda hesaplanır ve kiralama şirketleri çoğunlukla en az 24 saatlik kiralama süresi uygular. Saatlik kiralama seçeneği yaygın değildir; ancak bazı büyük şehirlerde (örneğin Hanoi veya Ho Chi Minh City) motosikletler veya şoförlü araçlar için saatlik tarifeler sunulabilir. Kiralama süresi aşımı durumunda, firmalar genellikle saat başına ek ücret alır veya tam bir gün ücreti talep edebilir. Bu nedenle teslim ve iade saatlerine dikkat etmek önemlidir.
4. Araç kiralarken hangi belgeler isteniyor?
Vietnam’da araç kiralarken sunmanız gereken belgeler, kiralama firması ve araç türüne göre değişmekle birlikte genellikle standart bazı evraklar talep edilir. Bunların başında geçerli bir pasaport ve ülkenize ait ehliyetiniz gelir. Ancak tek başına bu ehliyet yeterli olmaz; ayrıca Uluslararası Sürücü Belgesi (IDP) sunulması zorunludur. Bu belge, özellikle 1968 Viyana Sözleşmesi’ne taraf olan ülkelerden gelen sürücüler için geçerlidir ve olmadan araç teslim edilmez. Ayrıca pasaportunuzun giriş damgası veya vize bölümü de kayıt için fotokopilenebilir.
Bunlara ek olarak, bazı kiralama şirketleri teminat amacıyla kredi kartı bilgisi isterken, daha küçük yerel firmalar nakit depozito da talep edebilir. Motosiklet kiralarken ise ehliyet ve pasaport dışında çoğu zaman sadece basit bir sözleşme yeterli olur; ancak ciddi firmalar IDP ibrazı isteyebilir. Belgelerin eksiksiz olması, sadece yasal sürüş açısından değil, olası bir kaza veya sigorta işlemlerinde sorunsuz ilerlemek için de büyük önem taşır. Belgelerin fotokopisini almak ve sözleşmenin tüm şartlarını dikkatlice okumak da sürecin sağlıklı ilerlemesine yardımcı olur.
5. Araç sigortası zorunlu mu? Kapsamı neleri içeriyor?
Vietnam’da araç sigortası, özellikle kiralık araçlar için yasal bir zorunluluktur ve araç kiralama şirketleri genellikle bu sigortayı temel olarak kiralama ücretine dahil eder. Bu temel sigorta genellikle “Sorumluluk Sigortası” (Third Party Liability Insurance) kapsamındadır ve yalnızca üçüncü şahıslara verilen maddi hasarları veya yaralanmaları karşılar. Yani kiralanan aracın kullanıcısı hatalı olsa bile, sadece karşı tarafa verilen zararlar güvence altına alınır. Bu sigorta olmadan trafiğe çıkmak yasal değildir ve polis kontrollerinde eksik olması ciddi cezalara yol açabilir.
Ancak bu temel sigorta, kiraladığınız araca gelecek zararları ya da aracın çalınması gibi durumları kapsamaz. Bu tür risklere karşı koruma sağlamak isteyen sürücüler için Kapsamlı Sigorta (CDW – Collision Damage Waiver), Kaza Sigortası veya Tam Kapsamlı Poliçeler gibi ek sigorta seçenekleri sunulur. Bu ek sigortalar, ek ücret karşılığında alınabilir ve çoğu zaman kredi kartı ile yapılan rezervasyonlara entegre olarak sunulur. Sigorta şartlarını ve hangi hasarları kapsadığını sözleşmede dikkatlice incelemek, beklenmedik masraflardan korunmak açısından büyük önem taşır.
6. Kiralık araçla trafik kazası durumunda ne yapılmalı?
Vietnam’da kiralık bir araçla trafik kazasına karışılması durumunda ilk yapılması gereken şey, sakin kalmak ve olay yerinde güvenliği sağlamaktır. Eğer kazada yaralanan varsa, hemen ambulans çağrılmalı ve yardım istenmelidir. Ardından, polis çağrılarak olay yerinde resmî tutanak tutulması sağlanmalıdır. Vietnam’da birçok trafik kazası küçük anlaşmazlıklarla çözülebilse de, kiralık araç söz konusu olduğunda olayın belgelendirilmesi önemlidir. Tutanak, sigorta ve kiralama şirketi tarafından hasarın karşılanmasında temel belge olarak kullanılır.
Kazadan sonra kiralama firmasına derhal haber verilmelidir. Şirket, hangi prosedürlerin izleneceği konusunda yönlendirme yapar ve genellikle sigorta evraklarıyla ilgili yardımcı olur. Araca gelen hasar, kiralama sırasında alınan sigorta türüne göre ya tamamen karşılanır ya da sürücüden ücret talep edilir. Eğer ek sigorta yapılmadıysa, kullanıcıdan yüksek hasar bedelleri istenebilir. Bu yüzden hem olay yerinde belgelerin ve fotoğrafların toplanması hem de sürecin yazılı hale getirilmesi çok önemlidir.
7. Kiralık araçlarda kilometre sınırı veya bölgesel sınırlamalar var mı?
Vietnam’da kiralık araçlarda kilometre sınırı ve bölgesel kısıtlamalar, kiralama şirketinin politikasına göre değişiklik gösterebilir. Büyük kiralama firmalarının çoğu, özellikle günlük ya da haftalık kiralamalarda sınırsız kilometre sunar. Ancak bazı ekonomik ya da yerel firmalar, belirli bir kilometre limiti koyabilir (örneğin günde 100–150 km). Bu sınır aşıldığında, her fazla kilometre için belirli bir ücret (genellikle kilometre başına 3.000–5.000 VND) talep edilir. Bu nedenle aracın sözleşmesinde belirtilen kilometre politikası mutlaka kontrol edilmelidir.
Bölgesel sınırlamalara gelince, bazı firmalar aracı sadece belirli şehir sınırları içinde kullanmanıza izin verir. Örneğin, Hanoi’den kiralanan bir araçla Sapa ya da Ha Long Bay gibi uzak noktalara gitmek için önceden izin almak gerekebilir. Ayrıca dağlık bölgeler veya sınır hattına yakın yerler gibi hassas bölgelerde araç kullanımı yasaklanmış olabilir ya da ek güvence talep edilebilir. Bu tür sınırlamaları ihlal etmek, sigortanın geçersiz sayılmasına ya da cezai sorumluluklara yol açabilir. Bu yüzden araç kiralanmadan önce hem kilometre sınırı hem de izin verilen bölgeler hakkında yazılı bilgi almak önemlidir.
8. Araçlar manuel mi otomatik mi? Seçim yapılabiliyor mu?
Vietnam’da kiralık araçlar genellikle hem manuel hem de otomatik vites seçenekleriyle sunulur. Ancak büyük şehirlerde ve turistik bölgelerde otomatik vitesli araçlar daha yaygındır ve özellikle yabancı turistler tarafından tercih edilir. Çünkü Vietnam’daki yoğun trafik ve düzensiz sürüş koşulları, otomatik araç kullanımını daha konforlu hâle getirir. Bazı kiralama şirketleri sadece belirli modellerin otomatik versiyonlarını sunarken, daha ekonomik sınıftaki araçlar çoğunlukla manuel viteslidir.
Araç kiralarken, genellikle rezervasyon sırasında vites tipi seçimi yapılabilir. Uluslararası platformlardan veya büyük kiralama firmalarından yapılan rezervasyonlarda bu tercih açıkça belirtilir. Ancak yerel firmalardan doğrudan araç kiralanacaksa, otomatik araç talebinin önceden belirtilmesi önemlidir; çünkü bazı küçük şirketlerde otomatik araç sayısı sınırlı olabilir. Ek olarak, otomatik vitesli araçlar genellikle manuel modellere göre biraz daha pahalıdır, bu fark kiralama ücretine yansıyabilir.
9. Araç teslim alma ve iade süreçlerinde nelere dikkat edilmeli?
Vietnam’da araç kiralarken teslim alma sürecinde dikkat edilmesi gereken en önemli adımlardan biri, aracı detaylı bir şekilde fiziksel olarak kontrol etmek ve mevcut hasarların kiralama sözleşmesine kaydedilmesini sağlamaktır. Aracın dış yüzeyinde çizik, göçük veya boya hasarı olup olmadığı dikkatlice incelenmeli; iç mekân temizliği, klima, farlar, sinyaller ve lastik durumu kontrol edilmelidir. Aracı teslim alırken yakıt seviyesi ve varsa kilometre durumu da mutlaka not edilmelidir. Tüm bu kontroller mümkünse fotoğraf veya video ile belgelenmelidir, çünkü bu belgeler olası anlaşmazlıklarda kanıt niteliği taşır.
İade sürecinde ise araç sözleşmede belirtilen tarih ve saatte, aynı teslim noktasına ve aynı koşullarda geri getirilmelidir. Yakıt seviyesi teslim alındığı seviyede olmalı; eksikse ek ücret talep edilebilir. Araç geç iade edilirse saat başına ya da tam gün olarak ek ücret yansıtılabilir. Bazı firmalar iade sırasında da detaylı inceleme yapar, bu nedenle aracın temiz, düzenli ve hasarsız olması önemlidir. Ayrıca depozito ile ilgili ücret iadelerinin süreci ve şartları da sözleşmede belirtilmelidir; bu maddeler dikkatlice okunmalı ve iade makbuzu alınmalıdır.
Vietnam’da araç kiralama sürecinde sunulan navigasyon cihazı, çocuk koltuğu, Wi-Fi modem gibi ek hizmetler genellikle ücrete tabidir. Bu hizmetlerin fiyatları firmadan firmaya değişiklik göstermekle birlikte, günlük ortalama ücretler navigasyon cihazı için 3–7 USD, çocuk koltuğu için 5–10 USD, taşınabilir Wi-Fi modem için ise 6–12 USD arasında değişebilir. Bazı uluslararası firmalar, uzun süreli kiralamalarda bu hizmetlerden birini ücretsiz sunabilir veya paket indirimi uygulayabilir. Ancak birçok yerel firma bu hizmetleri sınırlı sayıda sunar, bu nedenle önceden rezervasyon yapılması önemlidir.
Bu ek hizmetlerin ücretleri, araç kiralama ücretine genellikle otomatik olarak dahil edilmez; kullanıcı talep ettiğinde sözleşmeye eklenir. Araç rezervasyonu sırasında bu hizmetlerin seçilip seçilmediği mutlaka kontrol edilmelidir. Özellikle çocukla seyahat edenler için uygun standartlarda çocuk koltuğu temini her zaman mümkün olmayabileceği için, bu gibi hizmetleri önceden talep etmek faydalı olur. Ayrıca cihazların çalışır durumda teslim alındığından ve iade sırasında eksiksiz geri verildiğinden emin olunmalıdır; aksi takdirde ek ücret veya teminat kesintisi uygulanabilir.