Tayland, tropikal plajları, tarihi tapınakları ve hareketli şehir yaşamıyla ziyaretçilerine eşsiz bir deneyim sunar. Ülkenin farklı bölgelerini kendi temposunda keşfetmek isteyen turistler için araç kiralamak oldukça cazip bir seçenektir. Özellikle Bangkok’un dışında kalan doğal güzellikler, kırsal alanlar ve sahil kasabaları, toplu taşımanın sınırlı olduğu yerlerde daha kolay ulaşılabilir hale gelir. Ancak Tayland’da araç kiralamadan önce bilinmesi gereken bazı önemli detaylar vardır.
Farklı trafik kuralları, sürüş yönü, sigorta uygulamaları ve kiralama prosedürleri, hazırlıksız yakalanan turistler için zaman zaman karmaşa yaratabilir. Bu nedenle hem güvenli hem de sorunsuz bir sürüş deneyimi yaşamak adına, araç kiralarken dikkat edilmesi gereken noktaları önceden bilmek büyük avantaj sağlar. Aşağıda yer alan sık sorulan sorular, Tayland’da araç kiralamayı düşünen herkesin göz önünde bulundurması gereken temel konuları özetlemektedir.
1. Tayland’da araç kiralamak için uluslararası ehliyet gerekli mi?
Tayland’da araç kiralamak isteyen yabancı turistler için uluslararası ehliyet (IDP – International Driving Permit) genellikle gereklidir. Tayland, 1949 tarihli Cenevre Konvansiyonu’na taraf bir ülke olduğu için, bu konvansiyona uygun olarak düzenlenen uluslararası ehliyetler geçerlidir. Türkiye gibi Cenevre Sözleşmesi’ne taraf ülkelerden gelen sürücüler, kendi ehliyetlerine ek olarak geçerli bir IDP ile Tayland’da yasal olarak araç kullanabilir. Birçok araç kiralama şirketi, ehliyet kontrolünde hem ulusal ehliyeti hem de uluslararası ehliyeti birlikte görmek isteyebilir.
Bazı kiralama firmaları yalnızca kendi ülkenizden aldığınız sürücü belgesiyle işlem yapmaya istekli olsa da, bu durum yasal olarak sorun yaratabilir. Özellikle trafik çevirmelerinde veya kaza durumlarında polis, geçerli bir IDP talep edebilir. Eğer uluslararası ehliyetiniz yoksa, geçerli bir sigorta kapsamına girmemeniz veya para cezası almanız olasıdır. Bu nedenle, Tayland’da araç kiralayacak herkesin, yola çıkmadan önce kendi ülkesinde uluslararası sürücü belgesi çıkartması şiddetle tavsiye edilir.
2. Araç kiralarken sigorta zorunlu mu ve hangi sigorta türleri önerilir?
Tayland’da araç kiralarken sigorta genellikle zorunludur ve çoğu kiralama şirketi, en azından temel düzeyde bir sigortayı sözleşmeye dâhil eder. Bu temel sigorta genellikle üçüncü şahıs sigortası (Third Party Liability Insurance) olup, yalnızca karşı tarafın maddi zararlarını kapsar. Ancak bu tür sigortalar, kiralanan araca ya da sürücüye gelebilecek zararları kapsamaz ve bu durum, olası bir kaza halinde ciddi mali yükler doğurabilir.
Bu nedenle, araç kiralarken tam kapsamlı sigorta (Full Coverage) tercih edilmesi tavsiye edilir. Bu kapsama genellikle çarpma, çalınma, yangın, cam kırılması, lastik hasarı ve araçta oluşabilecek çeşitli hasarlar dâhildir. Ayrıca “Çarpışma Hasar Feragatı” (CDW – Collision Damage Waiver) ve “Hırsızlık Koruması” (TP – Theft Protection) gibi ek sigortalar da sunulabilir. Bazı sigorta paketleri sürücü hatasını da kapsarken, bazıları sadece belli durumlarla sınırlıdır. Sigorta şartlarını dikkatlice okumak, poliçenin neleri kapsadığını öğrenmek ve mümkünse ek sigorta yaptırmak sürüş güvenliği açısından büyük önem taşır.
3. Tayland’da trafik sağdan mı yoksa soldan mı akar? Yabancılar için sürüş zor mu?
Tayland’da trafik soldan akar ve direksiyon araçların sağ tarafındadır. Bu, Türkiye dahil birçok ülkeden farklı bir sürüş düzenidir. İlk kez soldan akan trafikte araç kullanacak olan sürücüler için bu durum başlangıçta kafa karıştırıcı olabilir. Özellikle kavşaklarda, dönemeçlerde ve sollama yaparken dikkatli olmak gerekir. Yaya geçitleri, motosiklet yoğunluğu ve dar sokaklar gibi yerel trafik özellikleri de alışılması gereken unsurlar arasındadır.
Yabancı sürücüler için Tayland’da araç kullanmak başlangıçta zorlayıcı görünse de, birkaç günlük alışma sürecinden sonra çoğu kişi için sürüş daha kolay ve akıcı hale gelir. Büyük şehirlerde trafik yoğunluğu fazladır ve motosiklet sürücüleri zaman zaman beklenmedik manevralar yapabilir. Ancak kırsal bölgelerde ve adalarda trafik daha sakin seyreder. Güvenli ve dikkatli bir sürüş tarzı benimsemek, kiralık araçla gezen turistler için sorunsuz bir deneyim yaşanmasını sağlar. Özellikle otomatik vitesli araçlar, yabancı sürücüler için daha pratik bir tercih olabilir.
4. Depozito ne kadar ve hangi ödeme yöntemleri kabul ediliyor?
Tayland’da araç kiralama işlemleri sırasında çoğu firma, araç güvenliği için depozito talep eder. Bu depozito tutarı genellikle 5.000–20.000 Tayland bahtı (yaklaşık 150–550 USD) arasında değişebilir. Araç segmenti, kiralama süresi ve sigorta kapsamına göre miktar artabilir. Ucuz araçlar için daha düşük, lüks araçlar veya tam kapsamlı sigortasız kiralamalarda ise daha yüksek depozito alınması yaygındır. Bazı firmalar, sigortasız kiralama durumlarında araç bedeline yakın bir teminat isteyebilir.
Ödeme yöntemleri açısından kredi kartı en yaygın ve tercih edilen yöntemdir. Kredi kartı kullanılarak alınan depozito, genellikle “ön provizyon” olarak bloke edilir ve araç sorunsuz teslim edildiğinde iptal edilir. Bazı küçük kiralama firmaları nakit teminat kabul etse de, bu yöntem uluslararası zincirlerde pek yaygın değildir. Nakit ödeme durumunda iade süresi ve koşulları net olarak öğrenilmelidir. Ayrıca bazı şirketler, dijital cüzdan (QR ödeme), banka havalesi veya temassız kartlarla işlem yapılmasına da olanak sağlayabilir, ancak bu yöntemlerin her yerde geçerli olmadığı unutulmamalıdır.
5. Kiralık araçlarda yaş ve sürücü deneyimi şartı var mı?
Tayland’da araç kiralamak isteyen sürücüler için genellikle en az 21 yaşında olmak temel bir şarttır. Ancak bu yaş sınırı bazı firmalarda 23 veya 25 yaşına kadar çıkabilir. Özellikle lüks araçlar ya da SUV gibi yüksek segmentli modeller için daha yüksek yaş ve deneyim şartları aranabilir. Ayrıca birçok kiralama firması, sürücünün en az 1 yıllık geçerli ehliyete sahip olmasını talep eder. Bazı durumlarda bu süre 2 yıl olarak da istenebilir. Bu koşullar, hem yasal güvence hem de sigorta kapsamı açısından önem taşır.
Genç sürücüler için ek ücret alınması da oldukça yaygındır. “Young driver surcharge” olarak adlandırılan bu ek ücret, genellikle 21–24 yaş arası sürücülerden talep edilir. Bu yaş grubunun daha yüksek risk profiline sahip olması nedeniyle sigorta kapsamı sınırlı olabilir veya depozito miktarı artırılabilir. Araç kiralamadan önce yaş ve ehliyet süresiyle ilgili şartların kiralama sözleşmesinde net olarak belirtilmiş olmasına dikkat etmek, olası sorunların önüne geçilmesini sağlar.
6. Kaza durumunda ne yapılmalı? Kasko her şeyi karşılıyor mu?
Tayland’da kiralık araçla kaza yapmanız durumunda öncelikle aracı güvenli bir yere çekmek, dörtlüleri yakmak ve gerekiyorsa ambulans çağırmak gerekir. Yaralanma varsa acil sağlık hizmetleriyle iletişime geçilmeli ve polis çağrılmalıdır. Ardından, araç kiralama şirketi en kısa sürede bilgilendirilmelidir. Birçok firma, kazayla ilgili olarak polis raporu ve fotoğraf ister; bu nedenle kaza yerinin ve hasarın detaylı fotoğraflarını çekmek önemlidir. Kaza küçük çaplı bile olsa, resmi tutanak tutulması sigorta ve depozito iadesi açısından gereklidir.
Kasko (tam kapsamlı sigorta), çoğu durumda çarpışma, çalınma, yangın ve üçüncü şahıslara verilen zararları kapsar. Ancak her şeyi otomatik olarak karşılamaz; özellikle alkol veya uyuşturucu etkisi altında araç kullanımı, trafik kurallarına uymama, ehliyetsiz sürüş gibi durumlar sigorta dışıdır. Ayrıca lastik patlaması, cam kırılması, iç hasar gibi bazı durumlar sadece ek sigorta paketi varsa teminat altına alınır. Bu nedenle, sigorta poliçesinin kapsamı dikkatle okunmalı, gerekirse CDW (Çarpışma Hasar Feragatı) gibi ek güvenceler alınmalıdır. Aksi halde hasar masrafları sürücüye ait olabilir.
7. Araç teslim ve iade süreçlerinde nelere dikkat edilmeli?
Tayland’da araç kiralama sürecinde teslim alma aşamasında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, aracın detaylı şekilde kontrol edilmesidir. Araç üzerindeki çizikler, göçükler, cam çatlakları, lastik durumu ve iç temizlik gibi unsurlar dikkatlice incelenmeli ve varsa hasarlar sözleşmeye yazdırılmalıdır. Ayrıca yakıt seviyesi, kilometre bilgisi ve varsa mevcut hasarların fotoğraflanması tavsiye edilir. Aracı teslim alırken mutlaka ruhsat, sigorta belgesi ve iletişim numaraları gibi evraklar eksiksiz şekilde alınmalıdır.
Aracı iade ederken de benzer bir özen gösterilmelidir. Araç, genellikle sözleşmede belirtilen yakıt seviyesiyle geri verilmelidir; aksi halde ekstra ücret kesilebilir. Zamanında iade edilmemesi durumunda ise saatlik ya da günlük ek ücret uygulanabilir. Aracın temiz, hasarsız ve sözleşme şartlarına uygun şekilde geri teslim edilmesi, depozitonun hızlı ve eksiksiz şekilde iade edilmesi açısından önem taşır. İade işlemi sırasında da görevliyle birlikte araç kontrolü yapılmalı ve herhangi bir anlaşmazlık yaşamamak adına belge alınmalıdır.
Tayland’da araç kiralarken sunulan navigasyon cihazı (GPS), çocuk koltuğu ve taşınabilir Wi-Fi gibi ek hizmetler genellikle ekstra ücretlidir. Kiralama firmaları bu tür ekipmanları isteğe bağlı olarak sunar ve ücretler günlük bazda hesaplanır. Örneğin, bir GPS cihazı için günlük ortalama 100–200 baht, çocuk koltuğu için 150–300 baht ve taşınabilir Wi-Fi için 200–400 baht talep edilebilir. Fiyatlar firmadan firmaya değişse de, bu tür hizmetlerin kiralama süresi boyunca toplam maliyeti önemli bir ek gider oluşturabilir.
Bazı büyük ve uluslararası araç kiralama firmaları, kampanya dönemlerinde bu hizmetleri ücretsiz olarak sunabilir veya uzun süreli kiralamalarda indirim sağlayabilir. Ancak çoğu durumda, rezervasyon sırasında bu ihtiyaçlar belirtilmeli ve önceden talep edilmelidir. Aksi halde, son dakika taleplerinde stok sıkıntısı yaşanabilir. Ayrıca bazı yeni model araçlarda dahili GPS bulunabilir, bu nedenle araç modeli tercih edilirken bu detay göz önünde bulundurulmalıdır. Kendi çocuk koltuğunuzu getirmek veya kişisel internet paketinizle gezmek gibi alternatifler de düşünülebilir.
9. Trafik kuralları sıkı mı uygulanıyor? Hatalı park ve ceza durumları nasıl işliyor?
Tayland’da trafik kuralları özellikle büyük şehirlerde ve turistik bölgelerde giderek daha sıkı uygulanmaktadır. Trafik polisleri; hız limiti ihlalleri, emniyet kemeri takmama, kask kullanmayan motosiklet sürücüleri ve alkollü araç kullanımı gibi konularda düzenli denetimler yapmaktadır. Son yıllarda elektronik denetleme sistemleri ve kameralar da yaygınlaşmış, bu sayede kural ihlalleri daha kolay tespit edilmeye başlanmıştır. Yabancı turistler de bu kurallara tabidir ve cezalar genellikle anında uygulanır.
Hatalı park konusu Tayland’da en sık karşılaşılan sorunlardan biridir. Özellikle Bangkok gibi yoğun şehirlerde park kuralları çok net belirlenmiştir ve yasak yerlere park eden araçlar çekilebilir veya lastik kilidiyle sabitlenebilir. Cezalar genellikle 400–1000 baht arasında değişir ve araç üzerinde ceza fişi bırakılır. Kiralık araçla böyle bir durumda karşılaşırsanız, cezayı ödemekle yükümlüsünüz; ödenmeyen cezalar aracın iadesi sırasında sorun yaratabilir ve depozitonun kesilmesine neden olabilir. Bu nedenle park işaretlerine dikkat etmek ve mümkünse ücretli otopark alanlarını tercih etmek güvenli bir seçim olacaktır.
10. Tayland’da otoyol, köprü veya park ücretleri nasıl ödeniyor? Kiralık araçta bu sistem nasıl işler?
Tayland’da otoyol, köprü ve bazı özel yollar için geçiş ücretleri uygulanmaktadır. Bu ücretler genellikle gişe sistemleriyle tahsil edilir ve nakit ödeme, ön ödemeli kart (M-Pass veya Easy Pass) veya otomatik sistemler aracılığıyla yapılır. Büyük şehirlerde, özellikle Bangkok çevresindeki ekspres yollar ve bazı köprü geçişleri ücretlidir. Ücretler mesafeye göre değişmekle birlikte, genelde düşük tutarlardadır. Park ücretleri ise çoğunlukla alışveriş merkezleri, oteller ve özel otopark alanlarında saatlik veya günlük bazda alınır.
Kiralık araçlarda bu sistem farklı şekillerde işleyebilir. Bazı araçlarda Easy Pass veya M-Pass cihazları takılıdır; bu cihazlar sayesinde geçiş ücretleri otomatik olarak alınır ve kiralama sonunda bu bedel toplam ücrete eklenir. Ancak cihaz yoksa, her gişede durup nakit ödeme yapılması gerekir. Park ücretleri ise sürücü tarafından doğrudan ödenir. Kiralama sırasında aracın bu sistemlere sahip olup olmadığı sorulmalı ve varsa ücretlendirme şekli netleştirilmelidir. Özellikle otoyol cihazı kullanımında, ek hizmet bedeli alınabileceği unutulmamalıdır.